In Nederland zijn ongeveer vijftig vrijloopstallen gebouwd met verschillende bodems. Compost wordt door de zuivelindustrie afgeraden wegens risico’s met sporen van Thermofiele Aerobe Sporenvormende bacteriën (TAS) in de melk. Daarom zijn veel vrijloopboeren overgestapt op andere materialen, zoals stro en houtsnippers. Verschillende vrijloopboeren oriënteren zich op alternatieve materialen. Daarom is een e-book gemaakt waarin 21 materialen beoordeeld zijn op 11 criteria. Dat meldt Verantwoorde Veehouderij.
De bodemmaterialen zijn beoordeeld op volgende beoordelingscritera:
- beschikbaarheid van het materiaal
- mate van absorberen van vocht
- geschiktheid om te composteren
- mate van waardevermeerdering door composteren
- verbruik per melkkoe per jaar
- milieu- en gezondheidsrisico’s.
Geschikte bodemmaterialen
De meest perspectiefvolle bodemmaterialen als bodem in een vrijloopstal lijken de plantaardige materialen als stro, natuur/bermgras, olifantsgras, riet en houtsnippers. Deze materialen zijn geschikt om vocht te absorberen en om te composteren met de mest in de vrijloopstal. Composteren van organische materialen buiten de stal en vervolgens als bodemmateriaal gebruiken is niet toegestaan vanwege de risico’s van XTAS, sporen van (extreme) thermofiele aerobe bacteriën die de houdbaarheid van bepaalde zuivelproducten kunnen beperken. Een groot deel van de vrijloopboeren composteert houtsnippers in de stal. Het aantal TAS in een houtsnipperbodem zit onder de richtlijn van de Zuivelindustrie. Perliet lijkt ook een geschikt materiaal. Echter, het is onzeker of perliet breed beschikbaar is.
Mengen
Ook kan gedacht worden aan een mengsel van materialen waarbij additieven zoals zeoliet de ammoniakemissie kunnen beperken en de vochtopname verhogen. Ook een combinatie van verschillende bodemmaterialen is mogelijk doordat mengen met bijvoorbeeld een relatief duur materiaal (zoals houtvezel, cacaodoppen of kokosvezels) kan zorgen voor extra stevigheid en luchtigheid van de bodem.